English|صفحه اصلی  | سایت اصلی دانشگاه |   امروز: جمعه ١٩ خرداد ١٤٠٢

آمار بازدید

بازديدکنندگان امروز : 94
کل بازديدکنندگان : 1302516
بازديدکنندگان آنلاين : 2

معرفی بهداشت حرفه ای :

تقریبا 45 درصد جمعیت دنیا و 58 درصد افراد بالای 10 سال در شمار نیروی کارجهانی قرار دارند. تلاش آنها که بی تردید به توان ایشان بستگی دارد موجب استحکام پایه های اقتصادی جوامع می گردد .

بسیاری از افراد بیش از یک سوم زندگی پس از بلوغ خود را در محیطهای مخاطره آمیز می گذرانند. طبق تخمین سازمالن جهانی بهداشت در سال 1995 سالانه 68 تا 157 میلیون مورد بیماری شغلی در اثر تماسهای شغلی مختلف ایجاد می شود .

بیماریهای شغلی در اثر تماس مستقیم باعوامل مضر شیمیایی و بیولوژیکی و خطرات فیزیکی محل کار بوجود می آیند .اگرچه بنظر می رسد که اینگونه بیماریها شیوع کمتری نسبت به دیگر بیماریها دارند شواهد دال براین مدعاست که گروه عظیمی از مردم بخصوص در کشورهای در حال توسعه مبتلا به اینگونه بیماریها هستند .

در بسیاری از موارد بیماریهای شغلی به حدی شدید هستند که فرد را ناتوان از انجام کار می سازد،مع ذالک دو عامل پیشگیری از آنها را آسان می سازد : اول اینکه عامل مولد اینگونه بیماریها قابل شناسایی – اندازه گیری و کنترل است . دوم اینکه افراد در معرض خطر در دسترس می باشندو میتوان آنها را مرتبا تحت معاینه و درمان قرار داد . مضافا اینکه اینگونه بیماریها در صورت معالجه فوری در مراحل اولیه برگشت پذیر می باشند . در نتیجه تشخیص بموقع بیماریهای شغلی حائز اهمیت است . بیش از 50 درصد افراد بزرگسال به نحوی در محیط كار خود در معرض یكی از عوامل زیان آور فیزیكی، شیمیایی، بیولوژیك و ارگونومیك یا استرس های روانی و فشار كار بیش از حد قرار دارند.
بنابراین رعایت ضوابط و مقررات بهداشت حرفه ای و ایمنی می تواند نقش اساسی در تامین یك زندگی سالم و بارور را برای همه جوامع و انسان ها فراهم كند.

وظیفه اصلی مدیران صنایع و كارگاه ها، افزایش سطح تولید و سوددهی بیشتر است اما در عین حال مسئولیت این قشر برای حفظ سلامتی كارگران بسیار مهم تر است چرا كه كاهش تولید و زیان های مادی را می توان به روش های مختلف جبران كرد اما ضایعات انسانی از جمله مرگ معلولیت های دائمی غیر قابل جبران است. 
استاندارد بودن محیط های كار و رعایت اصول ایمنی و بهداشت حرفه ای در سلامت كارگران نقش موثری دارد.متاسفانه مرگ های ناشی از كار در كشورهای در حال توسعه 5 برابر كشورهای صنعتی است بنابراین سلامت شاغلين به عنوان اقشار آسیب پذیر و ارگان مهم سلامت كشور باید مورد توجه خاص همه مدیران، كارفرمایان و سازمان ها قرار بگیرد.
چشم پوشی از حوادث و بیماری های شغلی جلوگیری از كاهش منابع مادی و انسانی را به دنبال دارد، این اقدام همچنین موجب كاهش فشارهای روانی در محیط كار و در نتیجه استفاده بهینه از نیروهای انسانی موجود می شود.ضمن این كه نباید فراموش كرد كه ایجاد انگیزه نشاط و سلامت نیروهای كار منجر به افزایش كیفیت محصولات، بهره وری و ارتقای كیفیت مدیریت می شود.
بیشتر خطرهای محیطی و محیط های پر خطر از صنعت، كشاورزی، حمل و نقل، صنایع ساختمان و معادن ناشی می شود و حضور بهداشت حرفه ای در مشاغل فوق می تواند نقش بسیار موثری در كاهش خطرهای شغلی و بهبود سلامت شاغلان این مشاغل داشته باشد

تعریف بهداشت حرفه ای :

بهداشت حرفه ای علمی است از بهداشت کار که با مسایل بهداشتی و درمانی افرادی که بکار گمارده می شوند سروکار دارد.

هدف بهداشت حرفه ای :

ارتقاء و تامین عالی ترین درجه ممکن وضع جسمی – روانی و اجتماعی کارکنان همه مشاغل WHO و ILOطبق تعریف جلوگیری از بیماریها و حوادث شغلی انتخاب کارگر ویا کارمند برای محیط وشغلی که از لحاظ جسمی و روانی قدرت انجام انرا دارد ویا بطور اختصار تطبیق کار با انسان ودر صورت عدم امکان این امر تطبیق انسان با کار.

هدف از ارائه خدمات بهداشت حرفه ای به حداقل رساندن بیماری های ناشی از کار و حد اکثر نمودن سلامت عمومی نیروی کار می باشد

تاریخچه بهداشت حرفه ای در ایران :

شروع فعالیتهای رسمی در زمینه ایمنی و بهداشت کار در ایران به سال 1325 همزمان با تشکیل وزارت کار و امور اجتماعی و تدوین قانون کار بر می گردد. در سال 1337 قانون مزبور با اصطلاحات و تغییراتی بصورت قانون به تصویب رسید که در این قانون وظایف مربوط به ایمنی و بهداشت کار بعهده اداره کل بازرسی کار محول گردیده بود .

این وضعیت تا قبل از سال 1362 ادامه داشت تا اینکه پس از تشکیل جلسات متعددی کارشناس و جلب نظر وزارت کار و امور اجتماعی و وزارت بهداری وقت و پیشمهاد و تصویب نامه مورخه 3/10/1362 هیئت دولت و به منظور جلوگیری از دوباره کاری و ارتقاء کیفیت ارائه خدمات برای حفظ و بالا بردن سلامت شاغلین ، مسائل بهداشتی محیط کار و کارگران به وزارت بهداری محول گردید و انجام این وظیفه ، ابتدا واحدی تحت عنوان واحد بهداشت حرفه ای در دفتر کل خدمات بهداشتی ویژه تاسیس و سپس به اداره کل بهداشت حرفه ای تغییر نام یافت . اداره کل بهداشت حرفه ای در آن زمان مسئولیت حفظ و ارتقاء سطح سلامت نیروهای شاغل کشور در حرف مختلف را عهده دار گردید تا اینکه با تصویب قانون کار جدید درتاریخ آبانماه سال 1369 و به استناد ماده 85 این قانون وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی عهده دار نظارت بر مسائل بهداشتی درمانی کارگران و محیط کار و وزارت کار و امور اجتماعی عهده دار نظارت بر ایمنی و حفاظت فنی کارگران گردید .

در حال حاضر مسئولیت نظارت و اجرای برنامه ها و طرحهای بهداشت حرفه ای در کشور بعهده مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی میباشد . 

مهمترین برنامه های بهداشت حرفه ای :

1-ادغام بهداشت حرفه ای در سیستم شبکه

2-بازدید کارگاهی وتحت پوشش قرار دادن کارگاهها

3-بهداشت کشاورزی

4-سلامت قالیبافان

طب کار(معاینات دوره ای شاغلین) 5-

6-معاینات رانندگان

7-ساماندهی روشنایی در محیط کار

8-مقابله با صدا

9-ارگونومی

10-مشاغل سخت وزیان آور

11-آزمایشگاه بهداشت حرفه ای و اندازه گیری عوامل زیان آور

12-استقرارسیستم مدیریت بهداشت وایمنی در مدارس

13-پایش ونظارت بهداشت حرفه ای در کارگاههای کمتراز 50 نفر

14طرح کاهش وکنترل سیلیکوزیس

15-ایمنی شیمیایی

16-آمار

شرح وظايف واحد بهداشت حرفه ای مرکز بهداشت شهرستان :‌

الف )‌‌برنامه ريزي

  • تهیه و تدوين برنامه عملياتي در سطح ستاد
  • تهیه و تدوین پروفایل ایمنی شیمیایی
  • تهیه و تدوین برنامه اقدامات پيشگيرانه از بروز بيماريهاي شغلی
  • تهیه و تدوین برنامه بهسازی کارگاههای قالیبافی روستایی خانگی
  • تهیه و تدوین برنامه ارزیابی عوامل زیان آور محیط کار

ب ) نظارت و پايش

  • پايش فعاليت هاي مراکز خدمات جامع سلامت شهری و روستایی
  • نظارت بر عملكرد موسسات سلامت کار
  • نظارت بروضعیت بهداشت حرفه ای کارگاهها وکارخانجات سطح شهرستان
  • نظارت بر عملكرد کارشناسان بهداشت حرفه ای شاغل در صنایع
  • نظارت برعملکرد خانه های بهداشت کارگری وایستگاههای بهگر
  • نظارت بر معاینات رانندگان
  • نظارت برکنترل عوامل زیان آور درصنایع
  • نظارت بر عملكرد بهسازی کاراههای مشمول مشاغل سخت وزیان آور
  • نظارت بر کنترل مواد شیمیایی در بخش های مختلف

ج ) هماهنگي

1- هماهنگي درون بخشی

  • هماهنگي با واحد آموزش بهداشت در زمينه برنامه هاي آموزشي وتهيه پوستر ، پمفلت وتراكت
  • هماهنگي با گروه تخصصي گسترش شبکه ها در زمینه ادغام بهداشت حرفه ای در سیستم شبکه
  • هماهنگي با واحد بهداشت محیط در زمینه نمونه برداری آب وفاضلاب واحدهای تولیدی
  • هماهنگي با واحد بهداشت مدارس درخصوص استقرار سیستم مدیریت ایمنی وبهداشت در مدارس

·         هماهنگي با سازمان دامپزشکی استان در زمینه تدوین پروفایل ایمنی شیمیایی

2- هماهنگي برون بخشی

  • هماهنگي با مراجع قضائي و شوراهای حل اختلاف درخصوص رسيدگي به پرونده تخلفات بهداشتي
  • هماهنگي با نيروي انتظامي درخصوص همکاری در لاک و مهر واحدهاي متخلف وجلب متهمين
  • هماهنگي با شهرداريها و سازمانهاي مرتبط
  • هماهنگي با مجامع امور صنفي و اتحاديه هاي مربوط
  • هماهنگي با استانداري، فرمانداريها وبخشداريها
  • هماهنگی با نیروهای نظامی و انتظامی در خصوص بازدید از وضعیت بهداشتی کارگاههای آنها
  • هماهنگی با پایانه های مسافربری و حمل ونقل جاده ای
  • هماهنگی با سازمان آموزش وپرورش درخصوص استقرار سیستم مدیریت ایمنی وبهداشت در مدارس
  • هماهنگی با سازمان کار وامور اجتماعی شهرستان
  • هماهنگی با سازمان جهاد کشاورزی شهرستان
  • هماهنگی با سازمان محیط زیست شهرستان
  • هماهنگی با مدیریت پسماند
  • هماهنگی با اداره کمیته امداد امام خمینی در خصوص بهسازی کارگاههای قالیبافی روستایی خانوارهای بی بضاعت

ه‍ ) اقدامات اجرائي

  •  ادغام بهداشت حرفه ای در سیستم شبکه
  •  بهداشت کشاورزی
  •  سلامت قالیبافان
  •  ) طب کار(معاینات دوره ای شاغلین
  •   معاینات رانندگان
  •   ساماندهی روشنایی در محیط کار
  •  مقابله با صدا
  •   اجرای برنامه ارگونومی
  •  اجرای برنامه مشاغل سخت و زیان آور
  •  آزمایشگاه بهداشت حرفه ای و اندازه گیری عوامل زیان آور
  •  استقرارسیستم مدیریت بهداشت وایمنی در مدارس
  •   پایش ونظارت بهداشت حرفه ای در کارگاههای کمتراز 50 نفر
  • اجرای برنامه طرح کاهش و کنترل سیلیکوزیس
  • اجرای برنامه ایمنی شیمیایی

ج ) آموزش

  • آموزش حين خدمت وبدو خدمت پرسنل بهداشت حرفه ای در زمينه برنامه های بهداشت حرفه ای از طريق برگزاري كارگاه آموزشي
  • آموزش دانشجويان کار آموز بهداشت حرفه ای دانشكده بهداشت
  • آموزش بهورزان خانه هاي بهداشت در زمينه بهداشت حرفه ای
  • آموزش مدیران و مربیان و دانش اموزان آموزشگاه بهورزی
  • آموزش مدیران واحدهای تولیدی و شاغلین آنها
  • آموزش متصدیان صنوف تولیدی وفنی
  • آموزش کارشناسان بهداشت حرفه ای

ه) پشتيباني

  • پيگيري اعتبارات بهداشت حرفه ای
  • پيگيري اعتبارات بهسازي کارگاههای قالیبافی
  • پيگيري اعتبارات مربوط به ایمنی شیمیایی
  • پيگيري نحوه برگزاري كارگاههاي آموزشي از طريق اموراداري و مالي (سالن اجتماعات- فيلمبرداري )
  • پيگيري تامین وخرید تجهيزات آزمایشگاه بهداشت حرفه ای

ح) جمع آوري وتجزيه وتحليل آمار واطلاعات

  • جمع بندي فرمهاي آماري ارسالي از مراكز خدمات جامع سلامت
  • تهيه كارنامه عملكرد شش ماهه وساليانه
  • ارسال پس خوراندآمار و فعاليت هاي انجام شده به مراكز خدمات جامع سلامت شهر و روستا
  • تجزيه وتحليل آمار و ا طلاعات
  • ارسال آمار عملكرد شش ماهه وساليانه پس از تصحيح وتجزيه وتحليل اطلاعات به معاونت بهداشتی

ط) عضويت دركميته ها ، كميسيون ها، شوراها وجلسات كارگروه وگروههاي كارشناسي

  • عضويت درکمیته بدوی تطبیق مشاغل سخت وزیان آور
  • عضويت دركميته تدوین پروفایل ایمنی شیمیایی شهرستان
  • عضویت در کمیته عوامل اجرایی ماده 5 قانون مدیریت پس ماندها
  • عضویت در شورای هماهنگی تامین اجتماعی استان

خدمات بهداشت حرفه ای شهرستان:

1-بازرسی از کلیه کارگاهها وکارخانجات و واحد های تولیدی صنعتی وخدماتی وکشاورزی ومعدنی مشمول قانون کار به استناد ماده 96 فصل چهارم این قانون

2- اندازه گیری ، شناسائی وارزشیابی عوامل فیزیکی وشیمیائی زیان آور محیط های کار ومطابقت آن با استانداردها در راستای اهداف تعیین شده

3- تعیین وتشریح ابعاد مختلف اهمیت حفظ سلامت نیروی کار بويژه از دیدگاههای مدیریت صنعتی وبهره وری برای مدیران وکارفرمایان در قالب سمینارهای استانی وگردهمائی های منطقه ای وروش های آموزشی مناسب در راستای جلب همکاری آنها

4- ارسال گزارشات مستند ومستدل علمی وفنی براساس اندازه گیریهای به عمل آمده ازمحیطهای کار به مدیران صنایع وارائه طریق در جهت تعدیل وکنترل عوامل حادثه سازوبیماریزا

5- بازآموزی ماهیانه کلیه کارشناسان ونیروهای بخش خصوصی ارائه دهنده خدمات بهداشت حرفه ای شهرستان

6- بازآموزی مدون پزشکان طب کار شاغل در بخش دولتی وخصوصی که معاینات کارگری را بعهده دارند

7- آموزش ضمن خدمت کلیه کارشناسان وکاردانهای بهداشت حرفه ای شاغل در مراکز خدمات جامع سلامت شهر و روستا

که نظارت وبازرسی محیط های کار را بعهده دارند باآخرین دست آوردهای علمی واجرایی بهداشت حرفه ای

8- تشخیص مشاغل سخت وزیان آور از طریق اندازه گیری وارزشیابی عوامل زیان آور محیط های کار به در خواست کمیته مربوطه

11- نظارت وپیگیری مستمر بر کمیته های حفاظت فنی وبهداشت کار تشکیل شده درکارگاههاوکارخانجات با ترکیب کاردان یا کارشناس بهداشت حرفه ای وافزایش کمی وکیفی عملکرد آنها طبق آئین نامه مربوطه منشعب از ماده 93 قانون کار